Het coronavirus grijpt niet alleen in Europa in rap tempo om zich heen, het virus verspreidt zich ook snel in Nederland. De maatregelen die het kabinet aankondigde, heeft ook invloed op flexwerkers, uitzendkrachten en oproepkrachten. Deze groep werknemers, ruim 3 miljoen Nederlanders, kunnen door de terugloop in werkzaamheden (een groot deel van) hun inkomen verliezen. sustainable.works legt de gevolgen van het coronavirus voor flexwerkers en uitzendkrachten graag uit.
Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud
COVID-19 treft veel bedrijven. De uitbraak heeft ervoor gezorgd dat er minder werk is voor hun medewerkers. Hierdoor nemen bedrijven drastische besluiten, waardoor flexkrachten en uitzendkrachten het eerst zonder werk zitten. Het kabinet introduceert de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud om zowel werkgevers als werknemers steun te bieden. Door deze regeling kan een werkgever een tegemoetkoming in loonkosten krijgen áls de omzet minimaal met 20% terugloopt. Hierdoor kan de werkgever als er minder werk is vooralsnog het volledige loon doorbetalen aan de werknemer. Dit is een voorwaarde die de overheid oplegt.
Werknemers met een flexibel contract
De bovengenoemde tegemoetkoming in loonkosten geldt ook voor werknemers met een flexibel contract. Oproepkrachten, uitzendkrachten of mensen met een 0-urencontract krijgen (mits het bedrijf in aanmerking komt voor de regeling) hun loon doorbetaald. Werk je bij een uitzendbureau? Geen probleem. Uitzendbureaus kunnen dus ook voor uitzendkrachten een tegemoetkoming in de loonkosten aanvragen. Maar houd er rekening mee: alleen als het bedrijf in aanmerking komt of überhaupt de regeling aanvraagt.
Als ik de tegemoetkoming krijg, moet ik dan werken?
Dat is iets tussen de werknemer en werkgever. Als uitzendkracht is dit lastiger dan als flexwerker. Als uitzendkracht ben je werknemer in dienst van een uitzendbureau. Het uitzendbureau ”leent je” op tijdelijke basis uit aan een ander bedrijf. Als een uitzendbureau geen opdrachten meer binnenkrijgt wegens corona, kan het bureau haar uitzendkrachten geen werk bieden. Voor een flexwerker ligt dit iets anders. Een flexwerker werkt wel voor een bedrijf, maar met een flexibel arbeidscontract. Misschien kan de flexwerker tijdens de coronacrisis andere werkzaamheden verrichten bij het desbetreffende bedrijf. Wat mogelijk is verschilt ook per bedrijf en in welke sector het bedrijf werkzaam is. Bedrijven die veel handel drijven met landen als China, Verenigde Staten en Italië hebben minder werk. Maar ook Nederlandse fysieke winkels, waarbij het klantenbezoek afneemt door de getroffen maatregel om zoveel als mogelijk binnen te blijven. Ga zo maar door eigenlijk. Of je nog kan werken heeft natuurlijk ook te maken met het type werkzaamheden. Je baas mag je in ieder geval vragen om te werken, omdat je gewoon je geld krijgt als iedere andere maand.
Werkgevers wachten niet op 20% omzetverlies en nemen maatregelen
Bedrijfsrisico’s van werkgevers worden afgewenteld op werknemers. Vrijdag maakte KLM bijvoorbeeld bekend dat 1.500 tot 2.000 tijdelijke contracten niet verlengd worden, om gedwongen ontslag te voorkomen. Daarnaast worden er geen externe krachten meer ingehuurd. Dit zal waarschijnlijk, ondanks de regeling, ook nog gebeuren bij bedrijven die niet in aanmerking komen voor de regeling. Zo zullen zij genoodzaakt zijn om het personeelsbestand in te krimpen door tijdelijke en flexibele contracten niet te verlengen, als gevolg van het coronavirus. Ook zijn er bedrijven die er bewust voor kiezen om nu al drastische maatregelen te nemen in hun personeelsbestand, om het risico te verminderen. Hoe eerder personeel ontslagen wordt, hoe minder groot de kans is dat het bedrijf ook maar naar de 20% omzetverlies gaat. Tot slot, zal de inhuur van uitzendkrachten in bepaalde sectoren minder worden en zelfs worden stopgezet. Volgens cijfers van ABN Amro raken de coronamaatregelen vooral de horeca- en vrijetijdssector.
Kans op het inkomen te verliezen
Dit kan en mag zelfs gebeuren, want de rechten van flexwerkers en uitzendkrachten op doorbetaling van het loon onder deze omstandigheden zijn beperkt. Uitzendbureaus hebben minder opdrachtgevers en werkgevers hebben minder werk, hierdoor worden flexwerkers en uitzendkrachten geraakt, aangezien zij minder of zelfs geen (denk hierbij aan de entertainmentsector) opdrachten/klussen hebben waarmee ze geld kunnen verdienen.
WW-uitkering aanvragen
Aangezien er dus bedrijven zijn die er bewust voor kiezen om geen regeling aan te vragen of bedrijven die nóg niet in aanmerking komen, ondernemen nu al actie. Wellicht vraagt het bedrijf om een WW-uitkering aan te vragen gedurende de coronacrisis. Na de coronacrisis wil het bedrijf je weer aannemen. Probeer dit niet persoonlijk op te vatten, dit is namelijk een middenweg voor beide partijen.
WW-uitkering met 0 uren contract
Met een 0 uren contract is het minder makkelijk om vast te stellen of je recht op een WW-uitkering hebt. Er is namelijk geen sprake van een vast aantal uren per week. Hierdoor is het lastig om vast te stellen hoeveel uren je per week verliest. Maar gelukkig (!) bestaat hier een oplossing voor: het ”rechtsvermoeden van arbeidsomvang”. Deze oplossing zorgt ervoor dat jij het gemiddelde aantal uren krijgt die je in de voorgaande drie maanden hebt gewerkt. Let op: je contract moet dus minimaal drie maanden hebben geduurd.
Het coronavirus: Doorbetaling van loon
In onderstaande afbeelding kan je kijken hoe het zit met de doorbetaling van het loon in verband met het coronavirus. Deze afbeelding geldt voor personeel dat voor bedrijven werkt zonder de regeling ”Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud”. Onder de tabel leggen wij uit hoe het zit per flexibel contract. Hoe zit het met de doorbetaling van loon met min-maxcontracten? En natuurlijk leggen wij de gevolgen voor uitzendkrachten en oproepkrachten uit. Hoe zit het met de doorbetaling van loon voor uitzendkrachten en oproepkrachten? Lees het hieronder (Bron: SD Workx).
De positie van de uitzendkracht is het zwakste
Het ligt er hierbij wel aan wat er in de arbeidsovereenkomst is opgenomen. Als er een uitzendbeding is opgenomen, betekent dat de overeenkomst tussen de werknemer en het uitzendbureau beëindigd kan worden op het moment dat de opdrachtgever geen werk meer heeft. Echter, heeft de uitzendkracht een betere positie als er geen uitzendbeding in de arbeidsovereenkomst is opgenomen. In dit geval dient het uitzendbureau het loon, over het algemeen, uit te betalen. Vervolgens wordt er zo snel als mogelijk een nieuwe opdrachtgever voor de uitzendkracht gezocht.
Oproepkrachten ondanks de WAB minder sterk
Een oproepkracht met een nulurencontract of min-maxcontract heeft (door de intrede van de WAB) recht op loon over de uren waarvoor hij was opgeroepen, wanneer de werkgever de oproep binnen 4 dagen voor de aanvang van de werkzaamheden annuleert. Deze regel vervalt wanneer de oproepkracht niet meer wordt opgeroepen door het coronavirus. Dan heeft hij geen recht op doorbetaling van loon. Mits de oproepkracht al 3 maanden in dienst is, dan kan hij een beroep doen op de gemiddelde arbeidsduur in de voorafgaande periode van 3 maanden. De verwachting is dat veel oproepkrachten een beroep zullen doen, waardoor toch het gemiddelde salaris aan hen door wordt betaald. Een zogenoemd wettelijk rechtsvermoeden.
Lees ook: De invloed van coronavirus op de logistiek & transport
Min-maxcontracten staan relatief sterk
Dit rechtsvermoeden geldt tevens bij min-maxcontracten. Een min-maxcontract kan je zien als een parttime dienstverband met een flexibel onderdeel. Als een oproepkracht met zijn werknemer heeft afgesproken dat hij wekelijks 20 uur werkt. Dient de werkgever voor de 20-garantie altijd loon te betalen. Dit is nu een risico voor de werkgever, door corona is er bij veel bedrijven minder werk, toch moet de werkgever het minimum aantal uur doorbetalen. Ook als er dus geen werk is voor de werknemer. Op deze manier krijgt de werknemer minimaal zijn minimum loon, waardoor hij sterker staat in de coronacrisis dan andere flexmedewerkers en uitzendkrachten.
Jaarurennorm zorgt voor hetzelfde salaris als anders
In het geval van een arbeidsovereenkomst met een jaarurennorm, ontvangt de werknemer per maand hetzelfde salaris, terwijl hij in de ene maand meer of minder werkt dan in de andere maand. Mocht er door het coronavirus een tekort in werk ontstaan, waardoor de flexmedewerker minder of zelfs geen werk heeft in een maand, dan krijgt hij alsnog hetzelfde salaris als andere maanden. Wellicht dat de gemiste uren weer worden ingehaald als het coronavirus is ingedamd en de economie weer op volle toeren draait. Hierdoor wordt het jaarurennorm alsnog gehaald.
Op zoek naar een nieuwe werkplek
Sommige flexwerkers zullen genoodzaakt worden om een nieuwe baan te zoeken, aangezien sommigen zonder inkomen thuis zitten. Zo was Nick Timmer (20) genoodzaakt om zich aan te melden bij een uitzendbureau. Hij was oproepkracht in de horeca en werd deze maand veelvoudig vroegtijdig naar huis gestuurd wegens annuleringen. Op zondag 15 maart kreeg hij te horen tot minstens 6 april niet te kunnen werken. En dus geen salaris. Nu werkt hij via een uitzendbureau als vakkenvuller. Daar is nu veel vraag naar. Door de beperkingen van de coronamaatregelen, wordt de behoefte naar ander personeel sowieso groter. Er is bijvoorbeeld een enorme behoefte aan schoonmakers, bezorgers en helpdeskmedewerkers.
